องค์เกณฑ์
การจะดูว่าดวงชะตาใดได้องค์เกณฑ์ ดูได้ดังนี้ครับ
1.
ลัคนาอยู่ราศีปัสสวะ (เมษ พฤษภ สิงห์) มีดาวอาทิตย์ ๑ ดวงจันทร์ ๒ ดาวอังคาร ๓ ดาวพฤหัส ๕ อยู่ภพกัมมะ หรืออยู่ในเรือนที่ 10
จึงถือเป็นปัศวะเกณฑ์ ดังได้มีคำโคลงกำกับไว้ดังนี้
“ปัศวะทะศะต้ององค์เกณฑ์ ชีวะจันทร์ภุมเมนทร์ผ่องแผ้ว
อีกองค์พระสุริเยนทร์ทรงยศ สี่สถานเลิศแล้วยศนั้นพระยา”
2.
ลัคนาอยู่ราศีนระเกณฑ์ (เมถุน กันย์ ตุลย์ ธนู กุมภ์) มีดาวอาทิตย์ ๑ พฤหัส ๕ เสาร์ ๗ อยู่ในภพ ตนุ หรืออยู่ในเรือนที่ 1 กุมลัคน์
จึงจะถือเป็นนระเกณฑ์ ดังได้มีคำโคลงประกอบดังนี้
“นระสุริยะเรื้องรังษี โสระชีวะมีถูกต้อง
สามองค์ทรงโสภีกุมลัคนาแฮ ชาติใดได้ดั่งผ้องยศนั้นนาพัน”
ในบางตำรา มีดาวอาทิตย์ ๑ ดาวพุธ ๔ พฤหัส ๕ ศุกร์ ๖ เสาร์ ๗ อยู่ในภพ ตนุ ก็ถือว่าได้องค์เกณฑ์นระเช่นกัน
3.
ลัคนาอยู่ราศีอัมพุเกณฑ์ (มีน กรกฎ มังกร) มีดาวจันทร์ ๒ ดาวพุธ ๔ พฤหัส ๕ ศุกร์ ๖ อยู่ภพพันธุ อยู่ในเรือนที่ 4 ของ ลัคนา
จึงจะถือว่าเป็นอัมพุเกณฑ์ มี โคลงกล่าวไว้ว่า
“อัมพุผลจุ่งแจ้งสี่สถาน พุธศุกร์ชีวะวารส่งสร้อย
จันทร์องค์ประไพพาลย์รุจิเรข แสดงคุณฤๅใช่น้อยยศนั้นถึงพระยา”
4.
ลัคนาอยู่ราศีกีฎะเกณฑ์ (พิจิก) มีดาวอังคาร ๓ หรือ ราหู ๘ อยู่ภพปัตตนิ อยู่ในเรือนที่ 7 ของลัคน์หรือเล็งลัคน์
จึงจะถือว่าได้กีรฏะเกณฑ์ มีโคลงกล่าวว่า
“กีฏะสัตตะต้องภุมเมนทร์ อสุรินทร์องค์เกณฑ์กล่าวไว้
ถึงแม้ชาติตัวเวรอัปลักษณ์ คุณก็แสดงให้ยศนั้นเสมอพงศ์”
บางตำราว่าเป็นเกณฑ์ให้จำง่ายๆ คือ
ลัคนาในราศีประเภท ปัศวะ ถ้าในเรือนที่ 10 มี ดาวใดสถิตอยู่ถือว่าดาวนั้นเป็นปัศวะเกณฑ์แก่ ลัคน์
ลัคนาในราศีประเภท นระ ถ้าในเรือนที่ 1หรือ ในเรือนที่ลัคน์สถิตมีดาวกุม ถือว่าดาวนั้นได้นระ เกณฑ์
ลัคนาในราศีประเภท อัมพุ ถ้าในเรือนที่ 4 มีดาวอะไรสถิตอยู่ ถือว่าดาวนั้นได้อัมพุเกณฑ์
ลัคนาในราศีประเภทกีฏะ ถ้าในเรือนที่ 7 มีดาวอะไรสถิตอยู่ ถือว่าดาวนั้นได้กีรฏะเกณฑ์
เกร็ดการพยากรณ์องค์เกณฑ์ทั้ง ๔ เกณฑ์มีดังนี้
ลัคนากำเนิดตกนระ เมื่อแรกจะได้ช้า
ลัคนากำเนิดตกปัศวะเมื่อแรกจะเกิดโรค ทุกข์ยาก เดือดร้อน
จะพลัดพรากจาก ลูกเมียและยศศักดิ์ ถ้าจรได้ลาภ แต่ต้องไกลสถานบ้านเมืองที่อยู่ ผู้ใหญ่ไม่ช่วย
ลัคนากำเนิดตก อัมพุ เมื่อแรกจะเจ็บไข้ แค้นเคืองด้วยลูกเมีย จะตายจากกัน จะเป็นความ ท่านจะกล่าวโทษ
จะจากที่อยู่ไปไกล ให้ระวังจะเกิดไฟ โจรจะปล้น ผู้คน จะหนี วัวควายจะตาย ช้าง ม้าจะหาย
ถือเป็นทุกขลาภ
ลัคนากำเนิดตกกีฏะ ท่านผู้ใหญ่จะตกแต่งให้อลังการกว่านั้น ดุจจรตกนระ
นอกจากองค์เกณฑ์แล้วยังมีเกร็ดอื่นๆที่สำคัญ เช่น อุดมเกณฑ์
เกณฑ์เฉพาะของดาวบางดวงเช่นดาวพฤหัสในตำแหน่งต่างๆ เช่น กมุทเกณฑ์ ปทุมเกณฑ์ สิงห์เกณฑ์