ถั่วในกำมือ
พระพุทธองค์ตรัสว่า จิตของคนเรานั้น เหมือนกับลิง เราจึงเรียนรู้เรื่องจิตใจของเราได้มากมายจากพฤติกรรมของลิง
ลิงนั้นเกลียดกะปิมาก คงจำกันได้ว่าตอนที่แล้วเราพูดกันเรื่องนี้ ถ้ากะปิถูกมือมันเมื่อไหร่ มันจะถูนิ้วกับพื้นจนเลือดไหลเต็มมือ จนกว่ากลิ่นกะปิจะหาย ในที่สุดกลายเป็นว่า กะปิถึงจะร้ายสำหรับลิง แต่ก็ไม่ร้ายเท่ากับความเกลียดกะปิ ที่มือลิงเป็นแผลเหวอะ ไม่ใช่เพราะกะปิ แต่เพราะความจงเกลียดจงชังกะปิต่างหาก
สิ่งที่เราเกลียดนั้น บ่อยครั้งไม่น่ากลัวเท่ากับความเกลียดชังในจิตใจของเรา ความเกลียดชังหรือพูดให้ถูกคือความรู้สึกอยากผลักไส ซึ่งรวมทั้งความโกรธและความกลัว จึงเป็นเจ้าตัวร้ายที่เราต้องระวังให้มาก ๆ แต่นั่นเป็นเพียงครึ่งหนึ่งของความจริงเท่านั้น นอกจากความอยากผลักไสแล้ว ความติดยึดเป็นอีกสิ่งที่เราต้องระวังไม่แพ้กัน
กลับมาที่ลิงจอมซนอีกที
ในอินเดียบางแห่ง ลิงเป็นไม้เบื่อไม้เมากับชาวบ้าน เพราะมันชอบขโมยผลไม้ในสวน ชาวบ้านจึงคิดวิธีจับลิง กับดักของชาวบ้านก็คือ กระบอกไม้ไผ่ซึ่งตันทั้ง ๒ ข้าง แต่ข้างหนึ่งเจาะเป็นรูเล็ก ๆ พอให้ลิงลอดมือเข้าไปได้
ในกระบอกมีถั่วซึ่งเป็นของโปรดของลิงวางไว้เป็นเหยื่อล่อ
วันดีคืนดี ลิงมาที่สวน เห็นถั่วอยู่ในกระบอกไม้ไผ่ ก็เอามือล้วงเข้าไปหยิบถั่ว แต่พอถอนมือออกก็ติด เพราะกำมือของลิงนั้นใหญ่กว่ารูที่เจาะไว้ ลิงพยายามดึงมือเท่าไหร่ ๆ ก็ไม่ออกกระบอกคามืออยู่อย่างนั้น พอชาวบ้านมาจับ มันก็ปีนขึ้นต้นไม้ไม่ได้ เพราะเหลือมือเปล่าอยู่ข้างเดียว ลงท้ายมันก็ถูกคนจับได
้ลิงหาได้เฉลียวใจไม่ว่า เพียงแค่มันคลายมือออกเท่านั้น ก็เอาตัวรอดได้ แต่เพราะมันยึดถั่วไว้แน่น ไม่ยอมปล่อย มันจึงต้องเอาชีวิตแลก
มีหลายสิ่งที่เราอยากได้ใฝ่ฝัน จนถึงกับยึดเอาไว้อย่างเหนียวแน่น เวลาประสบปัญหา เพียงแค่คลายสิ่งที่ติดยึดนั้นเสียปัญหาก็คลี่คลาย แต่เป็นเพราะเราไม่ยอมปล่อย มันจึงเกิดผลเสียหายตามมามากมาย ไม่คุ้มกับสิ่งที่เรายึดไว้เลย
ความจริง การอยากผลักไสอะไรสักอย่าง ก็เป็นการติดยึดอีกแบบหนึ่งนั่นเอง ทั้ง ๆ ที่ลิงพยายามถูเพื่อกำจัดกลิ่นกะปิไปจากมือ แต่ก็อดไม่ได้ที่จะดึงมือมาดมหากลิ่นกะปิซ้ำแล้วซ้ำเล่า รู้ทั้งรู้ว่ากลิ่นกะปินั้นเหม็น แต่ก็ดมมือไม่ยอมเลิกง่าย ๆ
ในทำนองเดียวกัน ไม่ว่าเราจะเกลียดกลัวอะไรหรือโกรธใคร ก็มักดึงสิ่งนั้นหรือคนนั้นเข้ามาในจิตใจให้ครุ่นคิดเสมอ ไม่ยอมปล่อยไม่ยอมวางเสียที ทั้ง ๆ ที่ยิ่งคิดก็ยิ่งทุกข์
ปล่อยวางเสีย แล้วใจเราจะเบาขึ้นมาเป็นกอง
ความทุกข์ทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นเพราะพลัดพรากจากสิ่งที่รัก หรือประสบกับสิ่งที่ไม่พึงปรารถนา ที่มันบีบคั้นกดทับจิตใจของเราไม่หยุดหย่อนเสียที ก็เพราะเราไปยึดไปแบกมันเข้าไว้ทั้งวันทั้งคืนมิใช่หรือ
ในหลายกรณี ความทุกข์ก็มิได้มาจากไหน
หากมาจากการยึดติดไม่ยอมปล่อย ดังเจ้าลิงหวงถั่วนั่นเอง
ที่มา http://www.khonnaruk.com/html/verandah/happy/happy_13.html
